پایش شیوع گواتر و میزان ید ادرار در دانش‌آموزان 8 تا 10 ساله استان فارس در سال 1375

کمبود ید و اختلالات ناشی از آن یکی از بزرگترین و مهمترین اپیدمی‌های دوران ما محسوب می‌شود، این اختلالات در ایران نیز شناخته شده و برنامه کنترل و پیشگیری از بروز این اختلالات از جمله تولید و توزیع نمک یددار از سال 1368 به مرحله اجرا درآمده است. به منظور پایش برنامه کشوری مبارزه با کمبود ید در سال 1375، این بررسی در دانش‌آموزان 8 تا 10 ساله استان فارس انجام شد. طی یک بررسی توصیفی ـ مقطعی از طریق نمونه‌گیری تصادفی تعداد 1350 دانش‌آموز (به تعداد مساوی دختر و پسر) از نظر شیوع گواتر از طریق معاینه بالینی، اندازه‌گیری T3 و T4 سرم به روش رادیوایمونواسی و جذب T3 (T3ru) و نمونه ادرار برای اندازه‌گیری ید ادرار به روش هضم مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین T4 و T3 سرم بترتیب μg/dl 4/1±10و ng/dl 18±141 بود. تفاوتی بین آنها در دو جنس و بین دانش‌آموزان شهری و روستایی وجود نداشت. 5 نفر T4 بالاتر از μg/dl 5/12 داشتند، میانه دفع ادراری ید در جمعیت مورد مطالعه μg/dl 30 بوده که در 89% موارد بیشتر از μg/dl 10 بود. ید ادرار کمتر از μg/dl 5 در 4% موارد وجود داشت. درصد کلی گواتر در استان 68% بوده که بترتیب در دختران و پسران 69% و 66% بود. یافته‌های این بررسی نشان می‌دهد که 7 سال پس از شروع ید رسانی و 2 سال پس از آنکه بیش از نیمی از جمعیت استان از نمک یددار استفاده کرده‌اند، ید ادرار در گروه سنی 8 تا 10 ساله استان در مقایسه با بررسی‌های قبلی افزایش نشان داده و به حد مطلوب سازمان جهانی بهداشت رسیده است. اما با توجه به اینکه هنوز 68% از جمعیت مورد مطالعه مبتلا به گواتر هستند، استان فارس از نظر گواتر فرابومی (هیپرآندمیک) محسوب می‌شود.